Ösp: „Óttaðist að sjónvarpið væri ónýtt“

Ösp Viðarsdóttir var á 15 ári árið 2000 þegar skjálftarnir urðu og bjó á bænum Kaldbak á Rangárvöllum. Þetta er hennar saga.

Ég var stödd í Vík í Mýrdal þegar skjálftinn reið yfir 17. júní 2000. Hann var ekkert sérlega harður þar en fannst mjög greinilega og leirtau glamraði í skápum. Fullorðna fólkið vissi strax að þessi hefði verið stór og fljótlega kom í ljós að um stóran skjálfta á okkar heimasvæði hefði verið að ræða. Við drifum okkur heim á leið og það er heimkoma sem ég mun aldrei gleyma. Við komum fyrst inn í okkar íbúðarhús þar sem við sáum strax að eitthvað mikið hafði gengið á. Allt sem gat dottið á gólfið hafði dottið. Ísskápurinn hafði t.d. opnast og allt lá í einni bendu á gólfinu. Ég man sérstaklega eftir risastóra oststykkinu sem við fengum alltaf frá mjólkurbúinu, mjólkurpollinum og sultu eða einhverju álíka litsterku sem skildi eftir sig fastan blett á gólfinu. Eitt herbergið var svokallað „bókaherbergi“ og þar höfðu allar bækur dottið úr hillum. Það var ekki hægt að opna hurðina og líklega um metershá hrúga af bókum á gólfinu. Mér er líka minnisstætt að sjónvarp sem ég var nýlega búin að fá inn í mitt herbergi hafði dottið á gólfið og ég hafði miklar áhyggjur af því að það væri ónýtt. Það fór nú samt í gang og virkaði lengi á eftir. Svipuð sjón blasti við þegar við vitjuðum hússins hjá ömmu og hjá nágrönnum okkar á Þingskálum. Allt sem gat dottið í gólfið hafði dottið og mikið af brotnu leirtaui. Síðan kom t.d. í ljós að bærinn á Þingskálum var dæmdur óíbúðarhæfur og þau voru ein þeirra sem fengu svokallað „skjálftahús“ til sín síðar um árið og bjuggu þar ævina á enda.

Ég man líka að ég var smá svekkt að hafa ekki upplifað skjálftann eins og flestir vina minna sem voru á Hellu þegar hann varð. Í dag er ég samt bara fegin að hafa ekki verið heima þegar allt fór af stað.

Skjálftann sem varð aðfaranótt 21. júní 2000 man ég líka mjög vel. Þá vorum við heima og komin upp í rúm. Ég held ég hafi ekki verið sofnuð og svo kom högg og skjálfti sem mér fannst vara ansi lengi. Ég man að það tók smátíma að fatta að þetta væri stór skjálfti og hvernig væri best að bregðast við. Ég mundi eftir æfingum úr grunnskóla um að fara undir borð en ég held að við höfum staulast fram og síðan út. Við vorum frekar róleg samt minnir mig. Ég minnist þess ekki að þá hafi mikið aflagast enda fátt eftir sem gat brotnað. Á þeim tímapunkti var líka þegar búið að tryggja flest sem var hægt að tryggja, setja t.d. festingar á skápa svo þeir myndu ekki opnast ef skjálfti yrði. Ég man að amma setti alltaf upp frá þessu sleif inn fyrir höldurnar á eldhússkápunum svo þeir myndu ekki opnast í skjálfta. Einnig er það algjörlega fast í okkur sem lentum í þessu að veggfesta alltaf allt sem hægt er að veggfesta. Það er ófrávíkjanleg regla.

Ég minnist þess ekki að hafa verið hrædd enda bara unglingur á þessum tíma. Mér finnst samt aldrei þægilegt að finna jarðskjálfta og þegar hvinurinn kemur á undan þeim sem stærri eru fer alltaf um mann smá ónotatilfinning.